Պարույր Սևակ

Պարույր Սևակ


Սեվակ

Մանկությունը

Ծնվել է 1924 թվականի հունվարի-24ին Արարատի շրջանի Չանախչի(ներկայիս Զանգակատուն, Արարատի մարզ)գյուղում։ Պարույրն իր ծնողների երկրորդզավակն էր, սակայն առաջնեկը փոքր տարիքումմահանում է, որի հետևանքով նա դառնում էընտանիքի միակ երեխան։ Գրել ու կարդալ սկսելէ հինգ տարեկանից։ Նույն տարիքից էլ սկսում էհաճախել դպրոց, սակայն սկզբում, քանի որտարիքը թույլ չէր տալիս օրինական դպրոց գնալ,նրա հաճախումները ոչ օրինական բնույթ էինկրում։ Նրա գերազանց առաջադիմությանպատճառով, ուսուցիչը թույլատրում է օրինականկարգով գրանցվել դպրոցում և շարունակելուսումը։ Պարույրը մանկական հասակից շատ էրկարդում, իսկ տասնմեկ տարեկանում առաջինանգամ իր գրիչն է փորձում պոեզիայում։

Երիտասարդությունը

1940 թվականին դպրոցը գերազանց առաջադիմությամբ ավարտելով՝ ընդունվում է Երևանի Պետական ՀամալսարանիԲանասիրական ֆակուլտետի հայերենի բաժինը։ Եղել է ամենալավ ուսանողներից մեկը։ «Սովետական գրականություն» ամսագրում տպագրվում են նրա երեք բանաստեղծությունները, Պարույր Սևակ ստորագրությամբ։ Ծննդավայրը, հարազատ միջավայրը ողջ կյանքի ընթացքում ոչ միայն անմոռաց ու սիրելի մնացին բանաստեղծի համար, այլև դարձան ներշնչարան նրա սիրո, կարոտի, մայրական եվ հայրենասիրական երգերի համար;

Հասուն տարիները

1955 թվականին Սևակը ավարտում է Մոսկվայի Մ. Գորկու անվան գրականության ինստիտուտը, որտեղ և անց է կացնում կյանքի հետագա չորս տարիները՝ դասախոսելիս։1970-ին Պարույրը ստանում է բանասիրական գիտությունների դոկտոր գիտական կոչումը։ 1963-ից մինչև 1971 թթ. աշխատում է որպես ավագ գիտաշխատող Հայաստանի Գիտությունների Ազգային Ակադեմիայի Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտում, 1966-ից հանդիսանում է Հայաստանի Գրողների Միության վարչության քարտուղարը։ Սևակը մահացել է 1971 թվականի հունիսի 17-ին ավտովթարից։ Թաղված է հայրենի գյուղում։


Translate

Երազում եմ





Հասակս առած, խոհեմ դառած մարդ եմ արդեն,
Բայց, արի տես, դեռ գցում եմ ինձ դեսուդեն...

Ինձ թվում է, թե դեռ պիտի քեզ փախցնեմ
Ու հետս առած՝ ղաչաղ դառած՝ քեզ թռցնեմ
Անտակ ձորից, գարնանային գիժ գետակից,
Եվ ինչ ուզես՝ գտնեմ անգամ քարի՜ տակից.
                
Թե սոված ես՝
Կերակըրեմ եղնիկների համեղ մսով,
                
Թե ծարավ ես՝
Քեզ մոտենամ ցողով լեցուն ծաղկե թասով,
                
Թե դրսում ես՝
Պալատ դառնամ հանկարծակի,
                
Թե մրսում ես՝
                
Կրակ խլեմ և կայծակից,
Խփված արջի ոսկորներից խարույկ վառեմ,
Խարույկի մոտ քո պաղ խոսքից իսկույն սառեմ,
Սառցի մեջ էլ կրակ կտրեմ խոսքից քո ջերմ...

Բայց ես հիմա այն պատանի տղան հո՞ չեմ:
Հասակս առած, խոհեմ դառած մարդ եմ արդեն,
Բայց, արի տես, դեռ գցում եմ ինձ դեսուդեն:

Ինձ թվում է, թե դեռ պիտի մի օր աշխարհ զարմացնեմ.
Հին ջութակի յոթ լարի մեջ մի ութերորդ լար մտցընեմ
Ու նվագեմ:
                
Չնվագե՜մ, այլ սար ու քա՛ր լացացնեմ:
                
Եթե ինչ-որ տեղդ է ցավում,
                
Իսկույն բուժեմ՝ լոկ հայացքո՜վ...
                
Մի հինավուրց քարանձավում,
                
Աստվա՜ծ գիտի ինչ հրաշքով,
Բոլոր մեռած լեզուներով գրքեր ճարեմ
                
Եվ բոլորը... ե՛ս վերծանեմ...

Գնամ մտնեմ Վանա լճի խորքերն անտակ
Եվ ի՜նչ - գտնեմ հին հայկական հազա՛ր քանդակ...
                
Մի օր հանկարծ ջղայնանամ ու վերցընեմ
                
Մթնոլորտը մեկ այլ օդով թարմացնեմ...

Արեգակի, լուսնի լույսով պատեր ծեփեմ,
Խարույկների հոսուն բոցից սարքեմ սեպեր,
Գրեմ վեպե՛ր,
Եվ ի՜նչ վեպեր...

Հասակս առած, խոհեմ դառած մարդ եմ արդեն,
Բայց, արի տես, դեռ գցում եմ ինձ դեսուդեն...

Ինձ թվում է, թե դեռ պիտի
Ես վերստին դառնամ ջահել՝
Իբրև հայտնի մարմնամարզիկ,
Մրցանակներ անվերջ շահեմ.
Թե դեռ պիտի չեմպիոն դառնամ ես շախմատի
Եվ, համաձայն պատվիրանին սուրբ Մահմադի,
Բերան չառնեմ օղու, գինու ոչ մի կաթիլ.
Ծխախոտով էլ չպիտի թունավորվեմ՝
Իմ իսկ ձեռքով էլ չպիտի տնավերվեմ,
Էլ չպիտի ուրիշներով տարվեմ-գերվեմ...
Միայն պիտի մեկին սիրեմ, մեկից սիրվեմ...

Այս հմայիչ երազներից գեթ երկուսը կկատարվե՞ն:
Ես կարող եմ պատասխանել այդ հարցի՛ն էլ.
-Միայն մեկը

                 և - վերջինը... 

Комментариев нет:

Отправить комментарий