Պարույր Սևակ

Պարույր Սևակ


Սեվակ

Մանկությունը

Ծնվել է 1924 թվականի հունվարի-24ին Արարատի շրջանի Չանախչի(ներկայիս Զանգակատուն, Արարատի մարզ)գյուղում։ Պարույրն իր ծնողների երկրորդզավակն էր, սակայն առաջնեկը փոքր տարիքումմահանում է, որի հետևանքով նա դառնում էընտանիքի միակ երեխան։ Գրել ու կարդալ սկսելէ հինգ տարեկանից։ Նույն տարիքից էլ սկսում էհաճախել դպրոց, սակայն սկզբում, քանի որտարիքը թույլ չէր տալիս օրինական դպրոց գնալ,նրա հաճախումները ոչ օրինական բնույթ էինկրում։ Նրա գերազանց առաջադիմությանպատճառով, ուսուցիչը թույլատրում է օրինականկարգով գրանցվել դպրոցում և շարունակելուսումը։ Պարույրը մանկական հասակից շատ էրկարդում, իսկ տասնմեկ տարեկանում առաջինանգամ իր գրիչն է փորձում պոեզիայում։

Երիտասարդությունը

1940 թվականին դպրոցը գերազանց առաջադիմությամբ ավարտելով՝ ընդունվում է Երևանի Պետական ՀամալսարանիԲանասիրական ֆակուլտետի հայերենի բաժինը։ Եղել է ամենալավ ուսանողներից մեկը։ «Սովետական գրականություն» ամսագրում տպագրվում են նրա երեք բանաստեղծությունները, Պարույր Սևակ ստորագրությամբ։ Ծննդավայրը, հարազատ միջավայրը ողջ կյանքի ընթացքում ոչ միայն անմոռաց ու սիրելի մնացին բանաստեղծի համար, այլև դարձան ներշնչարան նրա սիրո, կարոտի, մայրական եվ հայրենասիրական երգերի համար;

Հասուն տարիները

1955 թվականին Սևակը ավարտում է Մոսկվայի Մ. Գորկու անվան գրականության ինստիտուտը, որտեղ և անց է կացնում կյանքի հետագա չորս տարիները՝ դասախոսելիս։1970-ին Պարույրը ստանում է բանասիրական գիտությունների դոկտոր գիտական կոչումը։ 1963-ից մինչև 1971 թթ. աշխատում է որպես ավագ գիտաշխատող Հայաստանի Գիտությունների Ազգային Ակադեմիայի Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտում, 1966-ից հանդիսանում է Հայաստանի Գրողների Միության վարչության քարտուղարը։ Սևակը մահացել է 1971 թվականի հունիսի 17-ին ավտովթարից։ Թաղված է հայրենի գյուղում։


Translate

Մայր ու որդի






ՄԱՅՐ ՈՒ ՈՐԴԻ


Նստած հովում ընկուզենու, հագին շորեր հնատարազ՝
Ճախարակ է մայրս մանում: Իր իսկ ցողած լույս ափերով
Բամբասասեր առուն անվերջ քչփչում է, անցնում վռազ՝
Կասկածամիտ թփերի հետ բացատըրվել խուսափելով:

Ես դեռ մանուկ ու, մանկան պես, քաղցրավենու թունդ սիրահար,
Մեր թարեքից, ճարըս հատած, մի կոշտ շաքար եմ գողանում:
Իսկ շաքարը քի՜չ է այնքան – իմանում է մայրըս ահա
Եվ սպառնում հորըս հայտնել – հասկանո՞ւմ եք ինչ է անում…

Աղքատի բախտը բանում է յոթ տարին մեկ – սուտ չի ասված:
Մինչ քրքրված լաչակի տեղ մայրս նորն է գլխին գցում,
Ես մեր կալն եմ ոտքով չափում, որ կամենա եթե աստված՝
Թիվը եթե զույգ վերջանա, ես կին կառնեմ մեր դրացուն:

(Թեպետ և նա՝ մեր դրացին, նշանված է արդեն կարծես –
Հագին ունի ալ մինթանա՝ խշշան փարչա, նախշուն նոր չիթ,
Ու երբ բակ է ելնում հանկարծ և կամ բակից իջնում պարտեզ,
Թվում է, թե որտեղ որ է պիտի թռչի, պիտի կորչի):

Իսկ երբ որ նա՝ նույն դրացին, մայր է դառնում հանկարծակի
(Է՜հ, երևի կենտ վերջացան իմ քայլերը կալ ու արտում),
Ճերմակում է մայրս դանդաղ – նորից փոխում շորն իր հագի,
Իսկ ես՝ արդեն «ուսումնական»՝ սիրո մասին եմ գիրք կարդում…

Ու երբ վարժված «սատանեկան» այդ հրաշքին գիր ու տառի,
Ես կարդում եմ օր ու գիշեր՝ իր բերանով կիսաբացված,
Իր հայացքով զարմացական իմ անգրագետ մայրը բարի
Ինքն է թվում անգիր մի գիրք՝ կիսաբաց ու չկարդացված…

*
Մի կիսաբաց գրքի նման՝ միայն գրված ոչ տառերով,-
Ինձ այսպես է պատկերանում և՛ իմ, և՛ քո մայրը հիմա.
Մի գիրք խորո՛ւնկ, հարո՜ւստ այնքան, որ կարդում ենք մենք դարերով,
Բայց մինչև վերջ չենք հասկանում – լոկ մայր է պետք դրա համար:


Комментариев нет:

Отправить комментарий